Fejton nga Rafael Floqi
Në një arenë të imagjinatës politike, loja fillon me tre figurat kryesore: Edi Rama, Aleksandar Vuçiç dhe Aleksandër Soros. Rama dhe Vuçiç janë në një aleancë të fshehtë, ndërsa Soros luan rolin e lojtarit të pavarur, gati për të hedhur një ndërhyrje të papritur në lojë madje duke u bërë pjesë e ekipit shqiptar. Është ai lojtari pas shpine apo buratinai që lëviz kukullat.
Pse Alexander Soros aplikoi për pasaportë shqiptare? Pyesim dhe marrim këtë përgjegje nga satira, sepse ai dëgjoi se Rama ka një politikë të nënshtetësie për gjithë sorosat, sorollopët edhe pse në aparencë Ballkani i hapur ka vdekur pa lindur.
“E megjithatë Edi Rama duket se ka gjetur një mënyrë origjinale për të shmangur pyetjet e gazetarëve – duke i kthyer ato përsëri tek ata! Në përgjigjen e tij për gazetaren Ambrozia Meta, ai duket se e ka hedhur topin prapa asaj duke e pyetur atë nëse Soros ka harruar ta pyesë atë rreth pjesëmarrjes së tij në samit. Të shohim nëse kjo do të bëhet një strategji e re e komunikimit politik – shmangja e pyetjeve duke e kthyer lojën tek pyetësi! Megjithëse kjo duket si stili model i telekomedisë më të re .
Aleksandër Soros ndërhyrë në lojë duke hedhur një zarf të madh me letra, përfaqësues të një lëvizjeje të pazakontë politike, duke shkaktuar pasiguri të papritura në tandemën Rama-Vuçiç. Letrat përmbajnë shënimet e tij: “Mos harroni që loja politike nuk është vetëm përfitime personale. Loja bëhet për popullin, jo për pushtetarët.”
Ndeshja fillon me Rama dhe Vuçiç duke u përballur në një lojë të zbatuar të hipokrizisë. Rama ka një shpërblim të madh në lojë në formën e mbështetjes së mbuluar për Vuçiçin në skenën ndërkombëtare, ndërsa Vuçiç ofron të “humbë” disa territore politike për Kosovën në këmbim të përkrahjes së pretendimeve të Serbisë në lojën e tij të brendshme.
Nga Politika në Përkëdhelje
Në një shfaqje të stërvitjes së diplomacisë, kryeministri Edi Rama duket se po shndërrohet në një ekspert të marrëdhënieve ndërkombëtare, duke e përdorur ofertën e tij të shërbimeve si një vërtetim të qëndrueshmërisë së vendit tonë dhe një shprehje e dëshirës për anëtarësim sa më të shpejtë në Bashkimi Evropian.
Ndërsa ai rrit ofertat e tij të shërbimeve, me qëllim të tregojë se vendi ynë di të marrë “përgjegjësitë” e veta, disa po pyesin se sa e sinqertë është ky angazhim? Në një situatë ku ndikimi i Moskës në rajon është në rritje, ndërsa Edi Rama përkulet përpara interesave të perëndimit, SHBA dhe partnerët perëndimorë i japin mbështetje të pandërprerë për të qëndruar në rrugën evropiane.
Duke përdorur një gjuhë të butë, ai nuk heziton të deklarojë se vendi i tij është “shteti më pro-evropian dhe pro-amerikan” në rajon, edhe në të njëjtën kohë që përpiqet të bindë se Shqipëria është në përputhje të plotë me politikën e jashtme të perëndimit në mbarë botën, pavarësisht sfidave të brendshme.
Në këtë narrativë, Shqipëria pretendon të jetë mbështetëse e plotë e Izraelit, duke shfaqur një angazhim të rëndësishëm në politikën e Lindjes së Mesme, ndërkohë që përpiqet të mbajë një imazh pozitiv në sytë e partnereve të huaj.
Megjithatë, këto pretendime mund të përballen me skepticizëm, veçanërisht kur vjen puna për reformën në drejtësi. Ndërsa SHBA dhe Bashkimi Evropian kërkon transparencë dhe sundim të ligjit, ka dyshime se disa reforma janë shndërruar në mjet për të përjashtuar kundërshtarët politikë dhe për të konsoliduar pushtetin e regjimit të tanishëm.
Propozuesi i angazhimit evropian
Kështu, ndërsa Edi Rama vazhdon të luajë rolin e propozuesit të angazhimit evropian, ka skeptikë që vazhdojnë të pyesin se sa përputhet kjo me realitetin dhe se sa është përkujdesja e vërtetë për përgjegjësitë, në krahasim me përkëdheljen e interesave të brendshme dhe atyre ndërkombëtare.
Ndërsa loja vazhdon, personazhet ndeshen me sfida të reja: Rama kërkon të shfaqë imazhin e një diplomati të zgjuar që ka përfitime të qarta nga loja e tij me Vuçiçin, ndërsa Vuçiçi përpiqet të mbajë imazhin e një udhëheqësi të fortë, që kontrollon të gjitha hapësirat e lojës. Soros, nga ana tjetër, përdor lojën për të theksuar nevojën për transparencë dhe drejtësi.
Në fund të lojës, lojtarët duhet të marrin vendime të rëndësishme: Rama duhet të vendosë se çfarë do të mbajë prioritet – përfitimet personale ose interesat e vendit të tij. Vuçiç duhet të kujtojë se të fitosh në lojën e politikës nuk është gjithmonë një sukses i vërtetë, veçanërisht kur humbet integritetin dhe moralin. Dhe Soros, i cili luan rolin e shikuesit kritik, kujton të gjithë se në politikë, njerëzit janë të vërtetë dhe pasiguritë nuk janë gjithmonë të rrezikshme.
Ndërsa Zelensky po lutej për municione, ai s’e dinte se Poliçanin e zunë rusët
Një histori e mrekullueshme spiunazhi me rusë pushtoi mediat në qytetin e vogël të Poliçanit në Shqipëri, para do kohe, një vend që duket se është më shumë nën “observimin” e agjentëve rusë se sa nën kontrollin e autoriteteve lokale. Ndërsa vendi ka pas qenë i njohur për fabrikën e saj të municioneve, që tani ndryshket në konservim, duket se u shndërrohet në një skenë të pastër spiunazhi, me agentë rusë në çdo cep të qytetit dhe kjo para se të fillonte lufta.
Në një skenë që do të mund të kishte dalë nga një film i James Bond-it, agjentët rusë shfaqën një interes të theksuar për jetën sociale dhe politike të qyteti mikroskopik në male, duke shpërndarë shpikje të ndryshme për të manipuluar opinionin publik.
Një burim lokal tha: “Nuk ka më nevojë për teori konspiracioni kur ke agjentë rusë që ecin lirisht nëpër qytet duke ndjekur çdo hap të politikës lokale. Po tani nuk e di ka aty fishekë apo gëzhoja. Siç duket agjentët rusë mund ta kenë gënjyer dhe Zelenskin, pasi thuhet se dy prej tyre ishin nga Ukraina. Tashmë, ndjehemi këtu si në një episod të një seriali televiziv, vetëm që në vend të protagonistëve lokalë, kemi agjentë të fshehtë rusë që luajnë rolin kryesor.” Ku ta dinte Rama se do t’i duhej Poliçani?
Kështu, loja vazhdon me një tension të përjetshëm midis interesave personale dhe atyre të përbashkëta, ndërsa personazhet përballen me sfida të reja dhe vendime të vështira në skenën e politikës.
Paradoksi i Diplomacisë Ballkanike
Në një paradoks të vërtetë të diplomacisë ballkanike, Tirana u bë qendra e një shfaqjeje të spektakolarizuar të hipokrizisë ndërkombëtare. Presidenti serb, Vuçiq, po e përshëndeste invazionin e Kinezëve për Tajvanin, duke u bërë praktikisht cheerleaderi i tyre kinez, ndërsa në të njëjtën kohë merrte pjesë në një samit për të treguar mbështetjen për Ukrainën, përballë “Hitlerit të ri” -Putinit.
Doktrina e hipokrizisë së pastër arriti kulmin në fotografinë familjare, ku Vuçiçi u paraqit krah presidentit ukrainas, duke shfaqur një bashkëpunim të ndryshëm nga ai që mbizotëronte në fjalë.
Përpara se të hidhnin firmat, presidenti i Ukrainës i dorëzoi sot kryeministrit shqiptar Edi Rama “Urdhrin e Princit Jaroslav i Urti”, për “kontributin e jashtëzakonshëm personal, në forcimin e bashkëpunimit ndërshtetëror, mbështetjen e sovranitetit shtetëror dhe integritetit territorial të Ukrainës dhe popullarizimin e shtetit të Ukrainës në botë”.
Në këtë komedi të absurditetit diplomatik, një vend si Serbia, i cili është kundërshtar tradicional i pavarësisë së Kosovës dhe po ashtu mbështetës i vendosur i politikës së Rusisë dhe Kinës, duket se luajti një rol të padukshëm në një samit që synonte të mbështeste lirinë dhe demokracinë në Ukrainë. Kjo i shërbeu Vuçiçit për t’u treguar Perëndimit s’e, ai s’është siç e akuzojnë, por është i hapur me të gjithë.
Samiti ishte alibia e “Vuçiçit
Analiza e ngjarjes bëri të qartë se qeverisja shqiptare, në vend që të përpiqej të shfaqte Vuçiqin si një figurë të ndryshme përpara bashkëpunëtorëve ndërkombëtarë, duhet të kërkonte njohjen e Kosovës dhe të përballonte drejtësinë për krimet që ai ka bërë.
Përballë partnerëve të tij perëndimorë, Edi Rama nuk e ka fare të vështirë të imponojë narrativën që i intereson atij . Ndryshe nga presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, gjithmonë i tunduar nga një afrim me Moskën dhe përballë kryeministrit kryeneç kosovar Albin Kurti, Rama e shet veten si “burri i shtetit i stabilitetit” në Ballkan, si miku tek i cili Perëndimi mund të mbështetet gjithmonë. Dhe për këtë , Perëndimorët janë gati të mos tregohen aq rigorozë me parimet demokratike dhe zbatimin e tyre në vend.
Tirana djepi i samiteve
Të gjitha këto ngjarje e bënë Tiranën të duket si një “djep” e samiteve, ku hipokrizia e shfaqur dhe kontradiktat diplomatike rrezikojnë të bëjnë më shumë dëm sesa dobi për rajonin dhe përballjen me sfidat globale. Dhe duke thirrur “Slova Ukraina”- Rama dhe pse mori titullin nga presidenti i Ukrainës i “Urdhërin e Princit Jaroslav i Urti”, për “kontributin e jashtëzakonshëm personal, në forcimin e bashkëpunimit ndërshtetëror, mbështetjen e sovranitetit shtetëror dhe integritetit territorial të Ukrainës dhe popullarizimin e shtetit të Ukrainës në botë” dhe nënshkroi një Traktat Miqësie me Ukrainën fitoi lavdi për vete dhe hiç gjë për kombin e tij.
Edi Rama i vardiset ndërkombëtarë, duke u treguar, kinse si « neutral dhe i matur » ndaj çështjes së Kosovës, me të vetmin qëllim, se ndoshta në të ardhmen do të fitojë ndonjë post të lartë politik në institucionet evropiane
“Samiti i parë shpjegon mungesën e Kurtit. Samiti i parë ishte spektakël politik. Ata që e bëjnë spektaklin kanë përfitimet e veta. Tre protagonistët e spektaklit të Samitit të parë ishin Zelensky, Rama dhe Vuçiç. Zelensky ka problemet e veta, nuk po merr ndihmat, ka probleme edhe të brendshme, vjen këtu të gjejë mbështetje. Edi Rama ka nevojë për legjitimimin ndërkombëtar, për shkak të problemeve të brendshme, dihet se është benjamin i ndërkombëtarëve. Pavarësisht se thuhet se kanë mbetur në Shqipëri 1.5 milionë njerëz, ne mburremi se po bëjmë Samite etj. Gjithçka bëri Vuçiç shpjegon pse Kosova është humbësja më e madhe në këtë lojë.
Vuçiç tha se për Kosovën mos të flitet fare. Vuçiç tregoi fuqi në Tiranë. Ata janë marrë vesh përpara Samitit se çfarë do të bëjnë. Vuçiç ka vënë kushtet e veta dhe Shqipëria ia ka pranuar këto kushte. Që mos e njohësh Kosovën si shtet në këtë Samit, sigurisht që kërcet. Këtu vjen era Open Balkan, vijmë tek ai projekt që Kosova dhe Mali i Zi nuk e kanë pranuar”,
Ai mund të quhet i “urtë? ai që nuk bëzajti asnjë fjalë për Kosovën, ndërkohë nënshkroi një traktat miqësie me Ukrainën, kur traktatin e njoftuar qysh më 2013 me gjysmën e kombit të vet e ka harruar.
