Profesori i Universitetit Johns Hopkins nga Uashingtoni, Daniel Serwer, vlerësoi se Zagrebi dhe Beogradi duan që të drejtat e grupit dhe dispozitat kushtetuese që i mbrojnë ata të mbizotërojnë mbi të drejtat individuale, të cilat do të siguronin mbajtjen e përhershme të pushtetit për nacionalistët etnikë në Bosnje afër interesave të Kroacisë. dhe Serbisë.
Ai tha këtë në seancën e rregullt të Asociacionit të Intelektualëve të Pavarur Rrethi 99 me temën “Çfarë po përpiqen të bëjnë Serbia dhe Kroacia në Ballkan?” që u mbajt në Sarajevë.
Serwer thotë se faktori kryesor rajonal është Beogradi, i cili po përpiqet të krijojë atë që tani e quan “botë serbe”. Ai pretendon se presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, dëshiron të kontrollojë fatin politik të serbëve në vendet fqinje dhe se këtu nuk përfshihet vetëm Bosnja, por edhe Mali i Zi, si dhe Kosova.
“Në Bosnje, Vuçiç ka dikë që është pjesërisht përfaqësues dhe pjesërisht rival në presidentën e Republika Srpska, Milorad Dodik. Beogradi mbështet përpjekjet e Dodik për të ndarë serbët nga qeveria e Sarajevës. Por ata nuk do të duan që Dodik të përmbushë ambicien e tij për shpalljen e pavarësisë”, tha Serëer.
Ai ka theksuar se kjo do ta vë Serbinë në pozitë të vështirë.
“Duke mos qenë në gjendje ta njohë Republikën Srpska nga frika e reagimeve evropiane dhe amerikane, Vuçiç nuk do ta lejojë Dodikun të kapërcejë etnonacionalizmin e tij dhe të kërkojë aneksimin e Republikës Srpska në Serbi”, tha ai.
Përveç kësaj, shtoi ai, Vuçiç po afrohet gjithnjë e më shumë me Dodikun, ndërsa ai lëviz gjithnjë e më shumë në orbitën e Rusisë dhe Kinës.
“Parandalimi i qeverisjes së suksesshme demokratike në Bosnjë dhe pengimi i rrugës së saj drejt Evropës janë synimet e Vuçiçit. Dodik i shërben mirë këtij qëllimi, derisa të kalojë miljen e fundit”, tha ai.
Duke folur për Kroacinë, Serëer tha se qëllimi i Zagrebit nuk është shkëputja, por një ent i tretë.
“Zagrebi dëshiron të kontrollojë të gjithë përfaqësimin politik të kroatëve brenda Bosnjes. Ironia është se kroatët e Bosnjës nuk kërkuan një ent të tretë në Dejton, sepse përfunduan një rezultat më të mirë: gjysmën e Federatës dhe një të tretën e shtetit”, shtoi ai.
Server thotë se ata nuk arritën të përfitojnë politikisht nga situata dhe se tani po përpiqen të përdorin përfaqësues të lartë për të arritur qëllimet e tyre politike maksimaliste.
