Derisa palestinezët e dëshpëruar në Gazën e bllokuar kërkojnë strehim nën bombardimet e pamëshirshme izraelite në hakmarrje për një sulm brutal të Hamasit më 7 tetor, disa po pyesin pse Egjipti dhe Jordania fqinje nuk po i pranojnë ata.
Të dy vendet, të cilat kufizojnë Izraelin në anët e kundërta dhe ndajnë kufijtë me Gazën dhe Bregun Perëndimor të pushtuar, u përgjigjën me një refuzim të prerë.
Jordania tashmë ka një popullsi të madhe palestineze.
Presidenti egjiptian Abdel Fattah el-Sisi bëri komentet e tij më të ashpra të mërkurën, 18 tetor, duke thënë se lufta aktuale nuk ka të bëjë vetëm me luftimin e Hamasit, i cili sundon Rripin e Gazës, “por edhe një përpjekje për të shtyrë popullsinë civile të migrojë në Egjipt. “”.
Ai paralajmëroi se kjo mund të shkatërrojë paqen në atë rajon, transmeton Radio Evropa e Lirë.
Një mesazh të ngjashëm dha një ditë më parë mbreti Abdullah II i Jordanisë, i cili tha: “Nuk ka refugjatë në Jordani, nuk ka refugjatë në Egjipt”.
Refuzimi i tyre është i rrënjosur në frikën se Izraeli dëshiron t’i detyrojë palestinezët në mërgim të përhershëm në tokat e tyre dhe të anulojë pretendimet palestineze për shtetësi.
El-Sisi tha gjithashtu se eksodi masiv do të rrezikonte sjelljen e militantëve në Gadishullin Sinai të Egjiptit, nga ku ata mund të nisnin sulme ndaj Izraelit, duke rrezikuar traktatin 40-vjeçar të paqes midis dy vendeve.
Këtu janë motivet për pozicionet e Egjiptit dhe Jordanisë.
Një histori zhvendosjeje
Zhvendosja është një temë kryesore në historinë palestineze.
Në luftën e vitit 1948 për të krijuar Izraelin, rreth 700,000 palestinezë u dëbuan ose u larguan nga ajo që tani është Izraeli. Palestinezët e quajnë ngjarjen Nakba, që do të thotë “katastrofë” në arabisht.
Në Luftën e Lindjes së Mesme të vitit 1967, kur Izraeli pushtoi Bregun Perëndimor dhe Rripin e Gazës, 300,000 palestinezë të tjerë u larguan, kryesisht në Jordani.
Refugjatët dhe pasardhësit e tyre tani numërojnë rreth gjashtë milionë, shumica e të cilëve jetojnë në kampe dhe komunitete në Bregun Perëndimor, Gaza, Liban, Siri dhe Jordani.
Diaspora është zgjeruar më tej, me shumë refugjatë që jetojnë në vendet arabe të Gjirit ose në Perëndim.
Pas ndalimit të luftimeve në luftën e vitit 1948, Izraeli refuzoi t’i lejonte refugjatët të ktheheshin në shtëpitë e tyre.
Izraeli që atëherë ka refuzuar kërkesat palestineze për kthimin e refugjatëve si pjesë e një marrëveshjeje paqeje, duke argumentuar se kjo do të rrezikonte shumicën hebreje të vendit.
Egjipti ka frikë se historia do të përsëritet dhe se një numër i madh i refugjatëve palestinezë nga Gaza do të përfundojnë të qëndrojnë përgjithmonë.
Nuk ka garanci për rimbursim
Kjo është pjesërisht sepse nuk ka një skenar të qartë se si do të përfundojë kjo luftë.
Izraeli thotë se synon të shkatërrojë Hamasin për shkak të tërbimit të tij të përgjakshëm në qytetet e tij jugore. Por ai nuk dha asnjë tregues se çfarë mund të ndodhte më pas dhe kush do të sundonte Gazën. Kjo ngriti shqetësime se riokupimi i përkohshëm i territorit do të nxiste konflikte të mëtejshme.
Ushtria izraelite tha se palestinezët që ndoqën urdhrin e saj për të ikur nga veriu i Gazës në gjysmën jugore të Rripit do të lejohen të kthehen në shtëpitë e tyre pas përfundimit të luftës.
Egjipti nuk është i bindur.
El-Sisi tha se luftimet mund të vazhdojnë me vite nëse Izraeli pretendon se nuk ka shkatërruar mjaft militantë. Ai propozoi që Izraeli të vendosë palestinezët në shkretëtirën e tij Negev, që kufizohet me Rripin e Gazës, derisa të përfundojë operacionet e tij ushtarake.
“Mungesa e qartësisë së Izraelit në lidhje me synimet e tij në Gaza dhe evakuimin e popullsisë është në vetvete problematike”, tha Riccardo Fabiani, drejtor i projektit të Grupit Ndërkombëtar të Krizave në Afrikën e Veriut.
“Ky kaos po nxit frikën në lagje”, tha Fabiani.
Egjipti i ka bërë presion Izraelit që të lejojë ndihmën humanitare në Gaza dhe të mërkurën Izraeli tha se do ta bënte këtë.
Egjipti, i cili po përballet me një krizë ekonomike spirale, tashmë pret rreth nëntë milionë refugjatë dhe migrantë, duke përfshirë rreth 300,000 sudanezë që kanë mbërritur këtë vit pasi kanë ikur nga lufta e vendit të tyre, sipas Kombeve të Bashkuara.
Por vendet arabe dhe shumë palestinezë dyshojnë gjithashtu se Izraeli mund ta përdorë këtë mundësi për të detyruar ndryshime të përhershme demografike për të shkatërruar pretendimet palestineze për shtetësi në Gaza, Bregun Perëndimor dhe Jerusalemin Lindor, i cili gjithashtu u pushtua nga Izraeli në 1967.
Të mërkurën, El-Sisi përsëriti paralajmërimet se eksodi nga Gaza kishte për qëllim “eliminimin e çështjes palestineze… kauzës më të rëndësishme të rajonit tonë”.
Ai argumentoi se nuk do të kishte luftë tani – nëse një shtet i çmilitarizuar palestinez do të ishte krijuar në negociata shumë kohë më parë.
“Të gjithë precedentët historikë tregojnë se kur palestinezët u detyruan të largoheshin nga territori palestinez, ata nuk u lejuan të ktheheshin”, tha H.A. Hellier, një anëtar i lartë në Carnegie Endowment for International Peace.
“Egjipti nuk dëshiron të jetë bashkëpunëtor në spastrimin etnik në Gaza,” tha ai.
Frika e vendeve arabe është nxitur vetëm nga ngritja e partive të ekstremit të djathtë të udhëhequr nga kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu, të cilët flasin pozitivisht për pastrimin e palestinezëve.
Pas sulmit të Hamasit, retorika u bë më pak e përmbajtur, me disa politikanë të krahut të djathtë dhe komentues të mediave që bënin thirrje që ushtria të rrafshonte Gazën dhe të dëbonte banorët e saj.
Një ligjvënës tha se Izraeli duhet të zhvillojë një “Nakba të re” në Gaza.
Shqetësim për Hamasin
Në të njëjtën kohë, Egjipti thotë se një eksod masiv nga Gaza do të sillte Hamasin ose militantë të tjerë palestinezë në territorin e tij.
