Shkruan: Etem Xheladini
Ka një të vërtetë të thjeshtë, por themelore:
Njeriu bëhet njeri në shtëpi, jo vetëm në shkollë.
Shtëpia është shkolla e parë.
Është vendi ku formohen rrënjët e karakterit, ku fëmija nuk mëson thjesht fjalë, por sjellje, ndjenja dhe vlera.
Që nga çasti kur lind, e deri sa të ulet për herë të parë në bankat shkollore, fëmija mëson jetën në gjirin e familjes.
Aty mësohet si të flasë, si të sillet, si të respektojë, si të ndjejë përgjegjësi dhe solidaritet.
Fjalët që ndërtojnë njeriun
Në shtëpi mësohen fjalët që kanë peshë më shumë se çdo teori:
1. Mirëmëngjes
2. Mirëdita
3. Natën e mirë
4. Ju lutem
5. Me leje
6. Më vjen keq
7. Më fal
8. Shumë faleminderit
9. Faleminderit
10. E kisha gabim
Këto nuk janë fjalë të zakonshme, janë gurë themeli të karakterit.
Sjelljet që nisin nga shtëpia
Në shtëpi fëmija mëson se si të jetë:
• I sinqertë
• I përpiktë
• Pa fyerje në fjalor
• Solidar me të tjerët
• Respektues ndaj miqve, të moshuarve, mësuesve dhe çdo autoriteti
Të ushqyerit me edukatë
Në shtëpi mësohet:
– Të hash gjithçka, pa përzgjedhje
për teka
– Të mos flasësh me gojën plot
– Të kujdesesh për higjienën
personale
– Të mos hedhësh mbeturina në
tokë
– Të ndihmosh prindërit në punët e
përditshme
– Të mos marrësh atë që nuk të
përket
Udhëzimet jetësore nga shtëpia
Nga shtëpia mësohet:
– Të organizohesh
– Të kujdesesh për gjërat e tua
– Të mos i prekësh sendet e të
tjerëve
– Të respektosh rregullat dhe
zakonet
– Të duash jetën dhe të respektosh
besimet e të tjerëve
Shkolla: përforcimi i edukatës
Kur fëmija hyn në shkollë, ai përballet me dijen.
Mësuesi e udhëheq në botën e njohurive:
• Matematikë
• Histori
• Gjeografi
• Gjuhë të huaja
• Shkenca natyrore
• Kimi
• Fizikë
• Biologji
• Filozofi
• Sociologji
• Edukim fizik
• Artet
Por të gjitha këto mund të nguliten në karakterin e njeriut vetëm kur ka themel të mirë edukativ nga shtëpia.
Edukata: bazamenti i gjithçkaje
Sepse ajo që mësohet në SHTËPI është:
– Të respektosh individin
– Të duash jetën
– Të çmosh lirinë
– Të respektosh të tjerët
Këto janë themelet e një shoqërie të shëndoshë.
Këto janë themelet e një kombi që ecën përpara.
Edukata nuk fillon në bankat shkollore. ajo fillon në shtrat, në kuzhinë, në oborrin e shtëpisë, në sjelljen e përditshme të prindërve.
Fëmijët nuk dëgjojnë vetëm çfarë u thuhet, ata vëzhgojnë, ndiejnë dhe kopjojnë.
Prandaj, nëse duam shkolla më të mira, duhet të kemi më parë shtëpi më të edukueshme.
Prof.Etem Xheladini
(Arsimtar, edukator për 43-vite)
Shqip