Pendarovski në OKB: Jemi afër fillimit të fundit të pandemisë!

Në prag është fillimi i fundit të pandemisë, ne kemi nevojë për të mbështetur ide dhe nisma të reja por përballë problemeve komplekse dhe të ndërvarura të kohës së re ne kemi nevojë për partneritet dhe solidaritet më të fortë dhe më të thellë. Këto janë disa nga mesazhet e dërguara nga presidenti Stevo Pendarovski, në fjalimin e tij në debatin e përgjithshëm të sesionit të 76-të të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së në Nju-Jork.

Pendarovski theksoi se Ballkani Perëndimor përballet me sfida serioze në aspektin e aspiratave të tij për integrimin evropian. “Nëse duam një Ballkan Perëndimor stabil dhe me prosperitet, si një lidhje të rëndësishme në stabilitetin dhe sigurinë kontinentale dhe transkontinentale, ne duhet të kuptojmë se urgjentisht na nevojitet një përparim në drejtim të integrimit evropian”, tha Pendarovski, duke shtuar se vendi ynë vazhdon të forcojë stabilitetin dhe zhvillimin e brendshëm apo vendor, si një shoqëri multietnike funksionale e bazuar në parimet e demokracisë, sundimit të ligjit dhe të drejtave të njeriut

Në dy vitet e fundit, tha ai në fjalimin e tij, nuk ka pasur pothuajse asnjë vend që nuk është prekur rëndë nga Kovid-19. Përballë një sfide të paparë, njerëzimi ka bashkuar dhe mobilizuar kapacitetin e tij të plotë për të zbutur efektet e pandemisë dhe për t’u përgatitur për epokën e postkovid. Megjithë ndryshimet midis vendeve më të zhvilluara dhe të gjitha vendeve të tjera që janë rishfaqur, ne kemi qenë dëshmitarë të një sërë shembujsh të mëdhenj të solidaritetit dhe humanitetit në të gjithë botën. Edhe pse beteja nuk është fituar plotësisht, ne më në fund mund të shohim dritën në fund të tunelit dhe të përqendrohemi në të ardhmen. Në këtë drejtim, ne duhet të mbështesim idetë dhe iniciativat e reja, siç është nisma e G7. Ne po ndërtojmë një botë më të mirë, partneritet infrastrukturor, që synon të ndihmojë botën në zhvillim, të prekur fuqishëm nga Kovid-19″, tha Pendarovski.

Siç vuri në dukje, vetë fakti që shumica e liderëve janë të pranishëm, në vend që të inkuadrohen përmes video mesazheve, tregon se jemi në prag të fillimit të fundit të pandemisë

“Pandemia, si çdo fatkeqësi e madhe në historinë njerëzore, është një mësim nga i cili duhet të nxjerrim mësime. Jo vetëm Kovid-19, por shumica e sfidave me të cilat përballet njerëzimi nuk ndalen në kufijtë tanë shtetërorë dhe nuk bëjnë dallim midis kombeve, feve dhe ideologjive. Ne mund të ballafaqohemi me të gjitha problemet globale, qofshin ato të sigurisë, pandemive apo ndryshimeve klimatike, vetëm me empati, bashkëpunim dhe solidaritet më të madh”, tha Pendarovski.

Kreu i shtetit theksoi se realiteti sot është se bota jonë është larg një vendi të sigurt për të jetuar. Konfliktet në të gjithë planetin, aktive apo të ngrira, terrorizmi, kërcënimet hibride, tha ai, vazhdojnë të kërcënojnë paqen dhe mënyrën tonë të jetesës, duke rrezikuar të drejtat dhe liritë e njeriut, duke shkaktuar katastrofa humanitare dhe valë refugjatësh. Ai ndau shqetësimet e shumë liderëve lidhur me zhvillimet e fundit në Afganistan, përfshirë edhe Sekretarin e Përgjithshëm të KB-së, i cili paralajmëroi se bota po përballet me një katastrofë tjetër humanitare dhe bëri thirrje për ndihmë, përpjekje të përbashkëta dhe solidaritet.

Ai theksoi se roli i multilateralizmit dhe Kombeve të Bashkuara si mishërimi i tyre universal, duhet të jetë një forcë shtytëse për të forcuar instrumentet dhe metodat për të siguruar sigurinë, demokracinë, lirinë, të drejtat e njeriut, zhvillimin e qëndrueshëm dhe prosperitetin për të gjithë.

Ne, tha Pendarovski, duhet të rinovojmë multilateralizmin efektiv dhe gjithëpërfshirës që jep ndjenjën se të gjithë marrim pjesë në formimin e fatit tonë … Në frymën e multilateralizmit, tha ai, Republika e Maqedonisë së Veriut do të vazhdojë të përmbushë detyrimet e saj ndërkombëtare dhe të mbështesë punën e Kombeve të Bashkuara dhe agjencive të saj të specializuara në formulimin dhe zbatimin e politikave publike për çështje me rëndësi globale.

“Dihet se çdo krizë është në të njëjtën kohë një mundësi e re. Kovid-19 na fton të gjithëve të rishqyrtojmë qëndrimin tonë ndaj aspekteve të ndryshme të jetës. U konfirmua se shëndeti publik, arsimi dhe shkenca meritojnë shumë më tepër vëmendje nëse duam që zhvillimi i tyre të jetë sistemik, integral dhe i qëndrueshëm”, shtoi Pendarovski.

Sipas tij, në përballimin e problemeve komplekse dhe të ndërvarura të kohës së re, ne kemi nevojë për një partneritet dhe solidaritet më të fortë dhe më të thellë. Jo vetëm për t’u marrë me pasojat e tyre, për të ristrukturuar ekonomitë dhe zhvillimin e mëtejshëm, por, siç thotë ai, ndonjëherë, edhe për të ndryshuar mënyrën e të menduarit që na mban në një vend dhe nuk sjell përparim. Në të njëjtën kohë, dinjiteti njerëzor, siç thotë ai, duhet të jetë fokusi i përpjekjeve tona, në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar. Zhdukja e varfërisë është vetëm pika fillestare për të siguruar të drejtat dhe nevojat minimale të të gjithëve dhe parakusht për këtë është që brezat e rinj të rriten në një frymë solidariteti më të madh dhe më pak pabarazi mes njerëzve.

Në këtë kontekst, theksoi ai, ne duhet të hapim një debat mbi një demokraci që është nën kërcënim në nivelin global dhe të vazhdojmë të investojmë në mënyrë aktive në vlerat demokratike, duke shtypur tendencat autoritare, korrupsionin e nivelit të lartë dhe shkeljet sistematike të të drejtave të njeriut.

Kjo është arsyeja pse, si president i një vendi që e di se çfarë do të thotë një sistem i ndryshëm qeverisës, unë që në fillim e mbështeta idenë e presidentit Bajden për të thirrur një samit mbi demokracinë në dhjetor të këtij viti. Nëse duam të ruajmë superioritetin moral të demokracisë mbi modelet e tjera të qeverisjes politike, ne duhet të investojmë në të, veçanërisht në mesin e brezave të rinj. Është e rëndësishme që të rinjtë të mësojnë nga dështimet tona, të shkaktuara shpesh nga qëllimet e mira, tha presidenti Pendarovski.

Ai theksoi rëndësinë e arsimit universal të arritshëm për të gjithë, si bazë për zhvillimin personal, i cili do t’i përgatisë të rinjtë të përballen më lehtë me sfidat moderne dhe ta bëjnë botën një vend më dinjitoz për të jetuar, por theksoi se ndryshimi i klimës është sfida më e madhe e kohës sonë.

“Një konsensus i gjerë ndërkombëtar po krijohet ngadalë, sepse ndoshta sfida më e madhe e kohës sonë është ndryshimi i klimës që ne e shohim çdo ditë me intensitet të ndryshëm dhe në forma të ndryshme. Fatkeqësisht, edhe pse i ndiejmë efektet e ndryshimit të klimës në jetën tonë të përditshme, pavarësisht ndërgjegjësimit në rritje për nevojën për t’i zbutur ato, kemi një problem mobilizimi kundër këtij rreziku. Skena të tmerrshme po shpalosen para syve tanë: përmbytje të tmerrshme këtu në Nju-

Jork dhe në Evropën Perëndimore, një seri zjarresh vdekjeprurëse në Evropën Juglindore dhe në Mesdhe që kanë marrë jetë dhe kanë shkaktuar vuajtje të mëdha njerëzore. Duke riafirmuar angazhimet tona të mëparshme, Maqedonia e Veriut mbetet e përkushtuar ndaj Marrëveshjes së Parisit, duke rritur në të njëjtën kohë kontributin e saj kombëtar të përfshirë në ligjet, politikat dhe masat normative kombëtare. “Ne mezi presim Samitin e ardhshëm për Ndryshimet Klimatike – COP 26 në Glazgov, duke e konsideruar atë një nga fazat kryesore në përpjekjet tona të përbashkëta për të rindërtuar shtëpinë e vetme që kemi – planetin tonë Tokë,” rekomandoi Pendarovski.

Duke iu referuar çështjeve dhe dilemave rajonale dhe kombëtare, ai tha se Ballkani Perëndimor përballet me sfida serioze në aspektin e aspiratave të tij të integrimit evropian.

“Ngërçi i tanishëm në këtë proces i frustron qytetarët dhe zvogëlon vazhdimisht entuziazmin e tyre për ndryshime pozitive. Nga ana tjetër, kjo situatë i hap dyert konkurrencës gjeopolitike, por edhe modeleve të ndryshme të qeverisjes, duke ngushtuar hapësirën për reforma demokratike, aq të rëndësishme për perspektivën rajonale për stabilitet dhe prosperitet. Ka ardhur koha që ne të rishqyrtojmë fazën aktuale të projektit më të madh kontinental që nga Lufta e Dytë Botërore, idenë e një Evrope të bashkuar, të lirë dhe paqësore. A është statusi aktual i integrimit evropian në rajon në përputhje me vizionin e konceptuar nga themeluesit e tij dekada më parë? Nëse duam një Ballkan Perëndimor të qëndrueshëm dhe të begatë si një lidhje të rëndësishme në stabilitetin dhe sigurinë kontinentale dhe transkontinentale, ne duhet të kuptojmë se një përparim në drejtim të integrimit të tij evropian është urgjentisht i nevojshëm,” tha ai.

Sipas tij, si një vend i vogël në Evropën Juglindore, Maqedonia e Veriut ka dëshmuar aftësinë e saj, së bashku me Greqinë dhe me ndërmjetësimin e KB-së, për të zgjidhur çështje komplekse, siç është i ashtuquajturi “kontesti për emrin”, i cili ka kontribuar për stabilitetin e mëtejshëm në rajon, ndërsa efektet e Marrëveshjes së Prespës që tani po zbatohet, me mirëbesim, tha ai, do të jenë përfituese si për vendet tona ashtu edhe për rajonin në tërësi.

“Në të njëjtën kohë, ne jemi gati të përfshihemi në një dialog konstruktiv me fqinjin tonë tjetër, Bullgarinë, për të siguruar zbatimin e plotë të Marrëveshjes për Fqinjësi të Mirë dhe Bashkëpunim. Ne vazhdojmë të forcojmë stabilitetin dhe zhvillimin tonë të brendshëm si një shoqëri multietnike funksionale të bazuar në parimet e demokracisë, sundimit të ligjit dhe të drejtave të njeriut. “Ne jemi plotësisht të vetëdijshëm se kontributi më i mirë i mundshëm që mund të ofrojmë për stabilitetin dhe përparimin më të gjerë është zbatimi i të gjitha këtyre vlerave në vendin tonë , me qytetarët tanë,” tha ai.

Mesazhet që po dërgojmë këtë javë nga Nju-Jorku, theksoi Pendarovski, nuk duhet të mbeten vetëm fjalë.

“Pa vendime konkrete sot, nuk do ta bëjmë një botë më të mirë nesër. Ne kemi mundësi dhe përgjegjësi unike si brez udhëheqësish, të cilët po i udhëheqin vendet e tyre përmes sfidave më të mëdha që nga përfundimi i Luftës së Dytë Botërore, për të ndërmarrë hapa për të krijuar një botë më paqësore dhe më të drejtë, në të cilën është rikthyer besimi në humanizmin, lirinë, solidaritetin dhe respektin për

dinjitetin njerëzor”, tha kreu i shtetit Pendarovski në fjalimin e tij në Asamblenë e Përgjithshme të Organizatës Botërore.

Në kuadër të pjesëmarrjes në Asamblenë e Përgjithshme të KB-së, presidenti Pendarovski është planifikuar të takohet me Sekretarin e Përgjithshëm të Organizatës Botërore, Antonio Guteresh, si dhe të ketë takime dypalëshe me krerët e shteteve dhe qeverive, pjesëmarrës në Asamblenë e Përgjithshme.