Arifi për CNN: Albin Kurti dëshiron të jetë Zelensky i Ballkanit
Duke pasur parasysh mbështetjen e Kosovës në mbështetjen perëndimore, disa kanë frikë se mospajtueshmëria e kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti, po i frustron aleatët e tij dhe po dobëson vendin e tij. Disa po bëjnë thirrje për një ndryshim të plotë të qëndrimit.
“Ai po përpiqet të jetë Zelensky i Ballkanit”, tha për CNN Shqiprim Arifi, kryetar i rajonit jugor serb të Preshevës. “Ai po përdor në mënyrë retorike dhe në mënyrë populiste argumentimin e shtetit të së drejtës. Ai dëshiron të jetë Zelensky i shqiptarëve”.
Lugina e Preshevës, që është nën Serbi, përfaqëson anën tjetër të veriut të Kosovës. Ndërsa veriu i Kosovës është i populluar kryesisht me serbë etnikë në një vend me shumicë shqiptare, Lugina e Preshevës është e populluar kryesisht me shqiptarë etnikë në një vend me shumicë serbe.
Mënyra më e mirë për të përmirësuar situatën, tha Arifi, është që Kurti të bëjë ashtu siç kërkojnë aleatët perëndimorë: Të punohet për të krijuar “Asociacionin e Komunave Serbe” (ASM) në veri të Kosovës.
Kurti është akuzuar se ka penguar zbatimin e komunave vetëqeverisëse për serbët, siç parashikohet në Marrëveshjen e Brukselit të vitit 2013 që synon normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet fqinjëve ballkanikë. Sipas marrëveshjes, Serbia mund të krijojë ASM-në në veri të Kosovës, e cila do të funksiononte nën sistemin ligjor të Kosovës, me policinë kosovare që të mbetet autoriteti i vetëm i zbatimit të ligjit.
Një dekadë më vonë, këto komuna nuk janë krijuar, duke i lënë mosmarrëveshjet për shkallën e autonomisë për serbët e Kosovës.
Por ka dyshime nëse kjo zgjidhje – që tani po shtyhet me forcë nga SHBA dhe BE – do të lehtësojë tensionet.
“Më besoni, nuk do të jetë zgjidhja më e mirë”, i tha CNN Dusan, një serb që jeton në komunën e Leposaviqit. “Ndoshta, në dy muajt e parë do të jetë një lehtësim. Ndoshta, “Oh shiko, më në fund morëm diçka.”
Por do të ishte një agim i rremë. “Nga aspekti ekonomik, jeta jonë nuk do të përmirësohet, por do të jetë më keq”, tha ai, pasi banorët do të duhet të fillojnë të paguajnë për shërbimet dhe taksat që aktualisht mbulon qeveria e Kosovës. CNN po fsheh emrin e vërtetë të Dusanit, pasi ai kishte frikë se komentet e tij mund të ndikonin në jetesën e tij.
Ekzistojnë gjithashtu shqetësime se ASM mund të nxisë më shumë tensione gjeopolitike.
“Ne nuk e dimë se cilat do të jenë këto komuna”, tha Kearns. “A do të jetë vetëm që bashkitë lokale të jenë përgjegjëse për ujin, rrymën dhe taksat e tyre? Apo është se ajo do të jetë një Republika Srpska e re? Realiteti është se nuk mendoj se dikush dëshiron një Republika Srpska tjetër”.
Republika Srpska, një nga dy entitetet që përbëhet nga Bosnja dhe Hercegovina, shpalli pavarësinë në 1992 dhe u njoh zyrtarisht sipas Marrëveshjes së Dejtonit të vitit 1995. Në muajt e fundit, presidenti i saj pro-rus Milorad Dodik është përpjekur të hapë rrugën për shkëputjen e saj nga Bosnja .
Në qershor, ligjvënësit e Republika Srpska votuan për pezullimin e vendimeve të gjykatës kushtetuese të Bosnjës, në një lëvizje të përshkruar nga ekspertët si “ndarje ligjore” dhe një shkelje e rëndë e Marrëveshjes së Dejtonit. SHBA e dënoi këtë veprim, duke thënë se kërcënonte sovranitetin e Bosnjës.
“Njerëzit në Prishtinë dhe Kurti e kanë bërë shumë të qartë se në komunat autonome shohin Republikën Srpska të re. Dhe ata nuk shohin në atë model një zgjidhje për Kosovën. Ata shohin një version të ri, një gjeneratë të re të krizës për Kosovën, dhe në fund të fundit rajonin në tërësi”, tha Mujanoviq.